Rumień guzowaty (erythema nodosum) to schorzenie dermatologiczne objawiające się występowaniem ostrozapalnych, bolesnych nie ulegających rozpadowi i ustępujących bez pozostawienia blizn guzów.
Wśród czynników powodujących powstawanie zmian chorobowych wymienia się:
– zakażenia bakteryjne – głównie paciorkowce, Yersinia enterocolitica lub prątki gruźlicy.
– zakażenia wirusowe – m.in. mononukleoza zakaźna.
– toksoplazmoza.
– leki – salicylany, sulfonamidy, doustne środki antykoncepcyjne.
Schorzenie może towarzyszyć chorobie Crohna i colitis ulcerosa.
W wielu przypadkach nie udaje się wykryć przyczyny choroby.
W obrazie klinicznym schorzenia początkowo stwierdza się obecność wykwitów guzowatych barwy żywoczerwonej, z czasem przybierają one odcień sinobrunatny lub sinawy. Zmiany mają zwykle średnicę kilku centymetrów, jednak pojedyncze ogniska, powstające w wyniku zlewania się pojedynczych zmian, mogą być znacznie większe. Zmiany są zwykle mnogie i nie wykazują tendencji do rozpadu. Najczęstsza lokalizację guzów stanowią podudzia po stronie prostowników, ale pojedyncze zmiany mogą występować na udach i przedramionach.
Często zmianom skórnym towarzyszy podwyższona temperatura i bóle stawowe.
Okres trwania rumienia guzowatego wynosi 2-6 tygodni. Częściej choroba występuje w okresie jesiennym i wiosennym. Rzadko zdarzają się nawroty.
W rozpoznaniu różnicowym należy uwzględnić: guzowate zapalenie naczyń, guzkowe zapalenie tętnic, powierzchowne zapalenie zakrzepowe żył, różę i rumień stwardniały.
Leczenie jest uzależnione od czynników przyczynowych i bardzo często obejmuje leki doustne i miejscowe.