Ospa wietrzna to bardzo powszechna choroba wirusowa. Zdecydowana większość zachorowań (90%) dotyczy dzieci poniżej 10. roku życia, natomiast tylko 5% powyżej 15. roku życia. Najwięcej zachorowań odnotowuje się w okresie zimowym i wczesną wiosną.
Choroba przenosi się drogą powietrzną lub przez bezpośredni kontakt skóry lub błon śluzowych z treścią pęcherzyków. Ospę wietrzną cechuje bardzo duża zakaźność. Pacjent staje się zakaźny dla otoczenia 1-2 dni przed pojawieniem się zmian skórnych i pozostaje do czasu powstania strupów, czyli ok. 5 dni. U osób z prawidłową odpornością ponowne epizody ospy wietrznej są wyjątkowo rzadkie.
U około 50% dzieci przed pojawieniem się zmian skórnych pojawia się gorączka, złe samopoczucie, bóle głowy i brzucha. Po 1-3 dniach zaczynają pojawiać się 2-5 mm pęcherzyki o wiotkiej pokrywie. Najczęściej zajęta jest głowa a zmiany szerzą się dośrodkowo, oszczędzając zwykle dłonie i stopy. Charakterystyczną cechą ospy wietrznej jest obecność zmian w obrębie owłosionej skóry głowy, w jamie ustnej (głównie na podniebieniu) oraz w obrębie innych błon śluzowych i spojówek. W obrazie klinicznym choroby zwraca uwagę wielopostaciowość, co wynika z faktu, że zmiany chorobowe występują w różnych stadiach rozwoju i tak możemy zaobserwować na skórze obecność pęcherzyków, krost, nadżerek aż do strupów. Ten charakterystyczny obraz zmian skórnych określa się jako „gwiaździste niebo”. Strupy odpadają po kilku tygodniach, na ogół bez pozostawienia blizn.
Ospa wietrzna u zdecydowanej większości przebiega łagodnie. Współczynnik śmiertelności u dzieci z prawidłową odpornością wynosi 2 na 100.000. Natomiast niepokojąco rośnie w grupie pacjentów dorosłych – 17-30 na 100.000. Przyczyną zgonu jest najczęściej wirusowe zapalenie płuc, które rozwija się zazwyczaj 1-9 dni od pojawienia się zmian skórnych. Ryzyko cięższego przebiegu choroby występuje u dzieci chorych na astmę, leczonych ogólne glikokortykosteroidami oraz u kobiet ciężarnych. Jeżeli zakażenie nastąpi w pierwszych 20 tygodniach ciąży może rozwinąć się zespół ospy wietrznej wrodzonej (wady kończyn, oczu i ośrodkowego układu nerwowego). Gdy do rozwoju choroby dochodzi w ostatnim trymestrze ciąży ospa wietrzna może być powikłana zapaleniem płuc u matki oraz porodem przedwczesnym. Największym zagrożeniem dla noworodków jest wystąpienie ospy wietrznej u matki 5-7 dni przed lub 2 dni po porodzie, gdyż wówczas może rozwinąć się ospa wietrzna noworodkowa (u noworodków nieleczonych śmiertelność wynosi ok. 30%).