Czyrak to choroba wywołana przez gronkowca złocistego. Bakteria ta wnika do mieszków włosowych z zewnątrz, namnaża się i wywołuje silną reakcję zapalną. Schorzenie może występować w każdej lokalizacji ciała, w której występują włosy, szczególnie często zajmuje jednak kark, twarz, pachy, pośladki, ramiona, podudzia, przedsionek nosa oraz przewód zewnętrzny ucha.
W pierwszej kolejności powstaje żółto-biała krosta, która szybko przekształca się w czerwony guzek. W miarę wzrostu zmiana staje się bolesna i napięta i często towarzyszy jej miejscowy obrzęk, gorączka oraz powiększenie okolicznych węzłów chłonnych. Po kilku dniach krosta zostaje pokryta żółtobrązowym strupem, a w miarę dalszego postępu choroby centralny obszar zmiany mięknie i samoistnie się opróżnia. Powstały ubytek goi się z pozostawieniem blizny. Zdarza się jednak, że czyraki nie pękają a po dłuższym czasie goją się z pozostawieniem zagłębionej blizny. Największy niepokój budzą zmiany umiejscowione w obrębie środkowych partii twarzy z uwagi na ryzyko wystąpienia zakrzepicy zatoki jamistej.
Czyraki występują bardzo często w warunkach złej higieny i u osób z obniżoną odpornością, czyli u pacjentów leczonych przewlekle glikokortykosteroidami lub innymi lekami immunosupresyjnymi, chorujących na cukrzycę, zakażonych HIV lub chorych na AIDS, chorujących na nowotwory. Częściej na czyraki chorują osoby ze współwystępującym atopowym zapaleniem skóry. W praktyce jednak zdecydowana większość pacjentów jest całkowicie zdrowa.
Czyraczność to stan chorobowy, w którym u chorych występują mnogie i nawracające czyraki. Duża grupa z tych pacjentów choruje na atopowe zapalenie skóry, jest zakażona HIV lub chora na AIDS. Czyraki gromadne to zlewne zmiany, występujące najczęściej tułowiu i karku ze współwystępującymi objawami ogólnymi, takimi jak gorączka, dreszcze, powiększenie węzłów chłonnych.
W terapii czyraków podaje się antybiotyki. W przypadku nasilonych objawów ogólnych lub u pacjentów z obniżona odpornością pacjent powinien być hospitalizowany i leczony dożylnie.