Promienica (actinomycosis) to zapalenie dotyczące skóry i tkanki podskórnej cechujące się występowaniem deskowato twardych, guzowatych nacieków, wykazujących skłonność do rozmiękania i przebicia z wytwarzaniem przetokCzynnikiem etiologicznym choroby są bakterie beztlenowe – Actinomyces israeli. Wśród czynników ryzyka rozwoju schorzenia wymienia się urazy, próchnicę zębów oraz zakażenia przywierzchołkowe.
Zmiany chorobowe początkowo mają charakter zapalnego nacieku o nierównej powierzchni. Z czasem dochodzi do powstania łatwo rozmiękających guzów, które ulegają przebiciu z wytworzeniem przetok. W wydzielinie stwierdza się obecność charakterystycznych żółtych ziarenek. W przebiegu choroby nie dochodzi do powstawania owrzodzeń. Zmiany chorobowe najczęściej dotyczą okolicy podszczękowej, mogą jednak lokalizować się na skórze klatki piersiowej i brzucha.
Stan ogólny chorych jest na ogół dobry. Niekiedy zdarza się podwyższona temperatura. Może dochodzić do szczękościsku.
Promienica może zajmować także narządy wewnętrzne – najczęściej płuca. Przebieg choroby jest zwykle wielomiesięczny.
Podstawę rozpoznania promienicy stanowi stwierdzenie w badaniu mikroskopowym charakterystycznych ziarenek.