Pilomatricoma (nabłoniak wapniejący) to typowy guz występujący u dzieci, drugi pod względem częstości występowania po torbieli naskórkowej. Spotykany jest także u osób dorosłych. Niektóre nabłoniaki wapniejące są spowodowane mutacjami w genie beta kateniny, inne mogą być związane z dystrofią miotoniczną, zespołem Rubena-Taybi, czy dziedziczoną autosomalnie recesywnie polipowatością gruczolakowatą jelita grubego i odbytu.
Nabłoniak wapniejący ma postać twardej jak kość, zapalnej torbieli zlokalizowanej najczęściej na twarzy, barku lub górnej części ramienia. Najczęściej zajęte miejsca to łuk brwiowy i skroń. W wywiadzie może być podawane pęknięcie z wydzielaniem ziaren lub drobnych kamyków.
Nabłoniak wapniejący ma kilka charakterystycznych cech histologicznych. Są to warstwy dużych komórek bazaloidalnych wykazujących różnicowanie w kierunku macierzy włosa z przemieszczeniem do amorficznych pokładów keratyny resztkowych błon jądrowych. Komórki cienie są zwapnionymi komórkami macierzy włosa. Dodatkowo występują ogniska wapnienia, a nawet kostnienia i nasila się odpowiedz zapalna na ciało obce. Podobny sposób keratynizacji można spotkać w torbieli naskórkowej, zwłaszcza w zespole Gardnera.
W rozpoznaniu różnicowym należy uwzględnić torbiel naskórkową, inne cysty, znamię błękitne, włókniaka twardego oraz raka macierzy włosa.