Liszaj twardzinowy to częste schorzenie kobiet rasy białej, występujące głównie przed okresem dojrzewania oraz pomiędzy 50-60 rokiem życia. Przyczyna powstania choroby nie jest do końca poznana. Z uwagi na częste współwystępowanie schorzenia z twardziną ograniczoną, toczniem rumieniowatym układowym, liszajem płaskim, bielactwem nabytym oraz przewlekłą chorobą przeszczep przeciwko gospodarzowi, uważa się liszaj twardzinowy za chorobę o podłożu autoimmunologicznym. Prawdopodobnym autoantygenem jest białko macierzy zewnątrzkomórkowej typu I. Zdarzające się przypadki ustąpienia choroby w okresie pokwitania wskazują na prawdopodobny udział czynników hormonalnych w powstawaniu schorzenia.
Pierwszym objawem choroby może być pojedyncza plama lub mnogie rozsiane plamki o mniejszej średnicy. We wczesnym stadium obserwuje się porcelanowe lub niebieskobiałe, okrągłe lub owalne blaszki, zwykle z różowoczerwoną zapalna obwódką. Średnica zmian zwykle nie przekracza 1 cm. Zmiany stopniowo powiększają się i zlewają w większe ogniska. Starsze zmiany mają pergaminową powierzchnię z różnie nasiloną hiperkeratozą mieszkową. W miejscach urażalnych na ich powierzchni mogą tworzyć się pęcherze.
Częstą lokalizuję liszaja twardzinowego stanowią zewnętrzne narządy płciowe – u kobiet najczęściej srom, krocze i okolica okołoodbytnicza, natomiast u mężczyzn – żołądź i napletek. Poza tym zmiany chorobowe często umiejscawiają się w obrębie skóry bocznych powierzchni szyi, okolicy obojczyków, ramion, powierzchni zgięciowych przedramion oraz w okolicy między piersiami. Zmianom w obrębie narządów płciowych, zwłaszcza u kobiet często towarzyszy uporczywe świąd.
Przebieg choroby jest przewlekły. Zdarzają się spontaniczne remisje, ale zwykle pozostają zmiany zanikowe skóry i nierzadko w późniejszym okresie choroba nawraca. U dorosłych ogniska liszaja twardzinowego w obrębie zewnętrznych narządów płciowych stanowią potencjalne zmiany przednowotworowe. Najczęściej dochodzi do rozwoju raka kolczystokomórkowego, częściej u płci żeńskiej. W terapii, w zależności od nasilenia choroby, stosuje się leczenie miejscowe lub ogólne.