Doustna izotretynoina czyli kwas 13-cis retinowy jest jedynym preparatem przeciwtrądzikowym, który działa na wszystkie cztery podstawowe czynniki przyczyniające się do powstania trądziku. Mianowicie lek istotnie zmniejsza sekrecję łoju (o ok. 80-90% już po kilku tygodniach stosowania), zmniejsza powstawanie zaskórników, hamuje rozwój stanu zapalnego oraz zmniejsza kolonizację jednostki włosowo-łojowej przez bakterie Propionibacterium acnes.
Preparat może być stosowany nie tylko w ciężkim i bardzo ciężkim trądziku ale także w przypadku trądziku średnionasilonego gdy zawiodła antybiotykoterapia lub występują nawroty po takim leczeniu. Wśród wskazań do terapii wymienia się także m.in. trądzik z dużą tendencją do bliznowacenia, trądzik z nasilonym łojotokiem oraz trądzik prowadzący do zaburzeń psychicznych i skłonności samobójczych.
Dawka leku jest zależna od masy ciała pacjenta i wynosi od 0,5 do 1,0 mg na kilogram masy ciała. W trakcie kuracji wskazane jest osiągnięcie dawki kumulacyjnej w granicach 120-150 mg na kilogram masy ciała na jeden cykl leczenia. Badania pokazują, że przyjęcie przez pacjenta dawki kumulacyjnej na tym poziomie istotnie ogranicza ryzyko nawrotów choroby. W przypadku trądziku skupionego dawka kumulacyjna powinna być zdecydowanie wyższa – 290 mg na kilogram masy ciała. Ważne jest to by jednocześnie z izotretynoiną doustną nie stosować dodatkowo żadnych leczniczych preparatów miejscowych, gdyż takie połączenie może nasilić miejscowe działania niepożądane. Zaleca się natomiast częste nawilżanie i natłuszczanie skóry. Dodatkowo w okresie letnim zaleca się unikanie ekspozycji na promieniowanie ultrafioletowe oraz fotoprotekcję skóry i oczu.
Najczęściej występującym działaniem niepożądanym leku jest zapalenie czerwieni wargowej, dotyczy ono ok. 80% pacjentów. Wśród stosunkowo często zgłaszanych dolegliwości należy wymienić ponadto uczucie zmęczenia i zmiany nastroju. Zdecydowana większość pacjentów, bo blisko 90%, ocenia nasilenie objawów ubocznych jako niewielkie lub łagodne. Tylko u 1,4% pacjentów dochodzi do przerwania kuracji z powodu działań niepożądanych.
W przebiegu terapii wymagane jest regularne wykonywanie badań laboratoryjnych, pierwsze badania należy wykonać przez włączeniem leku. Przyjmowanie leku może przejściowo zwiększyć poziom cholesterolu, trójglicerydów oraz prób wątrobowych i to głównie te badania należy monitorować. Przy czym na pierwszej wizycie lista badań do wykonania jest dłuższa.
Najpoważniejszym ryzykiem związanych z leczeniem izotretynoiną doustną jest ich działanie teratogenne. Przyjmowanie leku podczas ciąży lub zajście w ciążę podczas leczenia stwarza bardzo duże ryzyko uszkodzenia płodu i narodzin dziecka z poważnymi wadami wrodzonymi. Preparat istotnie zwiększa ryzyko poronienia oraz ryzyko porodu przedwczesnego. Dotychczas nie opisano typowych polekowych uszkodzeń płodu w przypadkach, gdy doustną izotretynoiną leczony był ojciec dziecka.
Ryzyko nawrotu trądziku przy stosowaniu odpowiednich dawek dobowych i kumulacyjnych jest małe i zdecydowanie mniejsze niż w przypadku innych kuracji trądzikowych.
Leczenie powinno odbywać się w ścisłej współpracy z lekarzem prowadzącym.