Rak podstawnokomórkowy (nabłoniak podstawnokomórkowy, BCC) to najczęściej spotykany rak skóry u osób rasy białej. W Europie zachorowalność szacuje się na około 40-80 przypadków na 10 tys. mieszkańców. Natomiast najwyższą zachorowalność odnotowuje się w Australii – powyżej 1600 osób na 10 tys. mieszkańców. Najczęściej wymienianie czynniki ryzyka zachorowania to czynniki genetyczne i promieniowanie ultrafioletowePromieniowanie ultrafioletowe uważane jest za najlepiej udokumentowany czynnik wpływający na powstanie ognisk raka podsatwnokomórkowego, mimo że ogniska choroby powstają nie tylko w miejscach silnie eksponowanych na słońce. Wśród innych czynników ryzyka zachorowania wymienia się: promieniowanie jonizujące, czynniki karcynogenne, chemiczne oraz przewlekłe uszkodzenie skóry. Najczęściej rak podstawnokomórkowy dotyczy mężczyzn po 60 roku życia, rasy białej, zamieszkujących tereny wyżynne lub okolicę równikową i wykonujących zawód związany z przewlekłą ekspozycją na słońce (np. rolnik, marynarz).
Rak podstawnokomórkowy najczęściej zlokalizowany jest na twarzy, szczególnie często na obszarze powyżej kącików ust. Cechuje go powolny wzrost. Bardzo rzadko dochodzi do powstania przerzutów.
Rak podstawnokomórkowy może występować w różnych postaciach klinicznych. Wyróżnić możemy raka podstawnokomórkowego guzkowego, wrzodziejącego, barwnikowego, twardzinopodobnego, torbielowatego oraz nabłoniaki mnogie powierzchowne. Najczęściej spotykany w praktyce klinicznej jest rak podstawnokomórkowy guzkowy. Występuje on pod postacią kopulastego guza w kolorze skóry lub jasnoróżowym, z charakterystycznym woskowatym brzegiem, w obrębie którego można zaobserwować drobne guzki a na ich powierzchni poszerzone naczynia tzw. teleangiektazje. W części centralnej zmiany widoczne jest zagłębienie pokryte strupem. Podczas codziennych czynności pielęgnacyjnych bardzo łatwo może dochodzić do zerwania strupa i krwawienia ze zmiany.
Przy wyborze metody leczenia raka podstawnokomórkowego należy kierować się jego podtypem, wielkością i lokalizacją zmiany. W przypadku drobnych zmian lub zmian o charakterze nabłoniaków powierzchownych można zastosować leki miejscowe. Leczenie takie jest szczególnie wskazane u osób starszych z dużą liczbą zmian nowotworowych. Najbardziej zalecaną metoda jest leczenie chirurgiczne. W przypadku starszych pacjentów często zalecana jest kriochirurgia.